Rộng hơn cả kiếm được một công việc, kinh nghiệm và học vấn đóng vai trò thiết yếu hơn trong việc phát triển sự nghiệp và kiếm sống tốt trong nhiều năm và thập kỷ sau đó?
Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào những câu hỏi đó, dựa trên các bằng chứng nghiên cứu và dữ liệu khảo sát.
Trong rất nhiều cuộc tranh cãi về kinh nghiệm và học vấn, một số quan điểm chính có thể thấy như sau:
Bằng cấp đại học chỉ chứng tỏ năng lực học thuật của bạn, còn kinh nghiệm thành công trong các nhiệm vụ thực tế sẽ cho các nhà tuyển dụng thấy rõ hơn những gì bạn có thể làm được.
Kinh nghiệm làm việc có thể cho thấy mức độ phù hợp của bạn với một công việc cụ thể, còn học vấn cho thấy bạn có những trang bị kỹ năng cần thiết cho sự thăng tiến và chuyên nghiệp hóa sau này.
Bằng cấp có thể chứng tỏ bạn có hiểu biết và kỹ năng chuyên môn mà nhà tuyển dụng tìm kiếm, bạn có thể bắt tay ngay vào công việc trong thời gian đào tạo nhân sự mới ngắn nhất.
Giá trị của kinh nghiệm làm việc
Nếu bạn là sinh viên mới tốt nghiệp, bằng cấp mới của bạn có thể là bằng chứng cho thấy bạn đax có các kỹ năng là yêu cầu đầu vào của những công việc trong lĩnh vực của bạn. Các nhà tuyển dụng có thể đánh giá bạn là người có thể bắt kịp tốc độ công việc nhanh, ít yêu cầu đào tạo tại chỗ, điều này khiến nhà tuyển dụng bớt chi phí về cả thời gian và tiền bạc.
Bất kỳ kinh nghiệm làm việc nào bạn có được trước đó cũng có thể hữu ích, cho dù nó từ quá trình thực tập trong lĩnh vực của bạn hay chỉ đơn giản là một công việc làm thêm để có chi phí sinh hoạt. Nghiên cứu của George D. Kuh trên tạp chí The Chronicle of Higher Education đã chỉ ra rằng: các kinh nghiệm làm việc trong quá trình học đại học cũng cho thấy bạn có một số kỹ năng mềm mà các nhà tuyển dụng mong muốn như làm việc nhóm và quản lý thời gian. Đồng thời các ứng viên như vậy cũng có nhận thức về các kiến thực trên lớp trong bối cảnh đời sống thực tế, điều này cũng giúp họ có những nguyện vọng nghề nghiệp rõ ràng hơn.
Mặt khác, nếu bạn đã tốt nghiệp cách đây 15 hoặc 20 năm, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ, thì bây giờ nó hầu như không còn liên quan - ít nhất là nó không còn đủ giá trị làm bằng chứng về những gì bạn có thể mang lại cho nhà tuyển dụng ngày nay. Bạn sẽ cần cho nhà tuyển dụng tiềm năng thấy rằng bạn đã tiếp tục học hỏi, bắt kịp xu hướng của ngành và đạt được các kỹ năng mới nào mànhà tuyển dụng và thị trường công việc trong ngành đang yêu cầu và tìm kiếm.
Giá trị của Giáo dục
Một bằng chứng từ khảo sát của Cục thống kê lao động Hoa Kỳ cho thấy những người có học vấn cao và rộng cũng có nhiều cơ hội việc làm ổn định và mức lương cao hơn với ít khả năng bị thất nghiệp hơn những người có bằng cấp thấp hơn, và đứng cuối là những người lao động không có bằng tốt nghiệp trung học (theo dữ liệu năm 2020).
Các cuộc khảo sát cho thấy việc có một (hoặc một số) bằng cấp trong hồ sơ của họ cũng có thể mang lại lợi thế cho người xin việc trong việc được tuyển dụng ngay từ đầu. Một báo cáo năm 2018 của Hiệp hội các trường đại học và cao đẳng Hoa Kỳ (AACU) cho thấy, 82% giám đốc điều hành và 75% giám đốc tuyển dụng được khảo sát “tin rằng việc hoàn thành chương trình giáo dục đại học là rất quan trọng hoặc hoàn toàn cần thiết đối với các cá nhân ngày nay.”
Nhiều kỹ năng được các nhà tuyển dụng trong khảo sát liệt kê là thiết yếu thường không liên quan đến một chương trình giảng dạy cụ thể, mà chúng là những kỹ năng mềm mà phổ biến có được từ bất kỳ trường đại học. Ví dụ, 90% giám đốc tuyển dụng cho rằng khả năng “giao tiếp hiệu quả bằng lời nói” là rất quan trọng và 87% cũng đề cao khả năng “làm việc hiệu quả theo nhóm”.
Tất nhiên là có những sự đánh đổi. Học đại học ngày càng trở nên đắt đỏ và bạn càng dành nhiều năm tháng để sở hữu bằng cấp, bạn càng có ít thời gian tham gia vào lực lượng lao động và kiếm tiền. Lấy bằng cử nhân hoặc thêm một bằng cấp cao hơn cũng có thể dẫn đến những khoản nợ đến hàng nghìn USD, và mất nhiều năm sau khi bạn bắt đầu sự nghiệp để trả hết các khoản nợ này. Không chỉ vậy, nó cũng ảnh hưởng đến các quyết định khác trong cuộc sống, chẳng hạn như mua nhà, kết hôn, hoặc chăm sóc gia đình.
Nhà tuyển dụng thích Kinh nghiệm hoặc Học vấn?
Rõ ràng là không có công thức chung khi điều này phụ thuộc vào loại công việc, ngành nghề và sở thích của từng nhà tuyển dụng.
Các cuộc khảo sát trong nhiều năm chỉ ra rằng hầu hết các nhà tuyển dụng đều đánh giá cao giáo dục đại học. Tuy nhiên, kinh nghiệm cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc quyết định giao việc hoặc thăng chức cho nhân sự nào.
Một số ngành nghề có yêu cầu trình độ giáo dục nhất định như một yêu cầu đầu vào cơ bản. Cũng có những ngành nghề khác, chẳng hạn như công việc bán hàng, có xu hướng coi trọng kết quả và kinh nghiệm làm việc hơn.
Học vấn có thể thay thế kinh nghiệm không?
Trong một số trường hợp, có. Việc hoàn thành một chương trình học liên quan có thể được các nhà tuyển dụng coi là tương đương với kinh nghiệm làm việc thực tế. Nếu khóa học đó có mức độ uy tín cao, nó thậm chí có thể được đánh giá cao hơn thời gian làm việc thực tế.
Bằng Đại học có xứng đáng với số tiền bỏ ra không?
Điều đó phụ thuộc vào những gì bạn dự định học và yêu cầu đầu vào cho ngành nghề bạn đã chọn là gì. Trong rất nhiều ngành nghề, một tấm bằng từ một trường uy tín sẽ giúp bạn có một chân trong cánh cửa nghề nghiệp và sự thăng tiến. Tuy nhiên, học đại học rất tốn kém và có thể không phải lúc nào cũng cần thiết.
Tóm lại
Sự kết hợp lý tưởng giữa giáo dục và kinh nghiệm có thể khác nhau giữa các lĩnh vực. Trong khi bằng tốt nghiệp là quan trọng đối với một số công việc, nó có thể không có giá trị gì đối với những công việc khác. Về lâu dài, lợi ích cuối cùng của giáo dục đại học là khó có thể tranh cãi Trong nghiên cứu của AACU, 88% giám đốc điều hành và 85% giám đốc tuyển dụng được khảo sát cho biết tiền bạc và thời gian liên quan đến bằng đại học là xứng đáng.
Nguồn:
ANNIE, M. & Andrew, S. (17 Oct, 2022). Education vs. Experience: Which One Gets the Job?. Investopedia.
